TTNga Putin công du Việt Nam: Cơ hội Hà Nội trắc nghiệm chính sách ngoạigiao đa phương hóa
Thùy Dương - RFI
Đăngngày: 22/06/2024 - 09:59
Trongkhi Liên Hiệp Châu Âu thông báo đã thống nhất về loạt biện pháp trừng phạt thứ14 nhắm vào Nga, trong khi tổng thống Nga đang bị Tòa án Hình sự Quốc tế (CPI)truy nã vì tội cưỡng bức di dời trẻ em tại vùng chiếm đóng ở Ukraina sang Nga,thì ông Putin cũng được trải thảm đỏ chào đón như một «ngôi saosáng», được nghênh tiếp với những nghi thức trọng thể nhất tại Bắc TriềuTiên và Việt Nam.
Tổngthống Nga Vladimir Putin (T) bắt tay tổng bí thư ĐCS Việt Nam Nguyễn Phú Trọng,Hà Nội, ngày 20/06/2024. AP - Gavriil Grigorov
Điểmqua báo chí Pháp, nếu so sánh, thì dường như chuyến công du của Putin đến BắcTriều Tiên được phương Tây quan tâm chú ý nhiều hơn. Nguy cơ Matxcơva và BìnhNhưỡng - hai chế độ đang bị phương Tây trừng phạt - xích lại gần nhau hơn khiếnphương Tây lo ngại. Trong thời gian qua, đã có những bằng chứng cho thấy chế độKim Jong Un đã cung cấp nhiều vũ khí đạn dược, thậm chí tên lửa, cho chính quyềnPutin tấn công Ukraina. Mối lo của phương Tây và Ukraina càng tăng sau khiMatxcơva và Bình Nhưỡng thông báo đôi bên ký kết thỏa thuận quan hệ đối tác chiếnlược, sẵn sàng hỗ trợ nhau về mặt quân sự nếu một trong hai bên bị tấn công vũtrang từ bên ngoài. Phương Tây chắc chắn cũng lo ngại về việc Nga hỗ trợ BìnhNhưỡng phát triển chương trình tên lửa.
Liênquan đến Việt Nam, đây là dịp để các đài báo Pháp như RFI, France 24, Le Monde,Le Figaro, La Croix, Les Echos … nhắc lại về chính sách«ngoạigiao cây tre»của Hà Nội, cũng như về mối quan hệ hữu nghị truyềnthống giữa Hà Nội và Matxcơva. Năm nay đánh dấu 30 năm đôi bên ký Hiệp ước hữunghị Nga-Việt.
DẫuViệt Nam không phải là thành viên ký Quy chế Roma, nên không bị gây sức ép,không chịu sự ràng buộc phải tuân theo quy định của Tòa án Hình Sự Quốc Tế, thếnhưng Việt Nam vẫn vấp phải sự không hài lòng của phương Tây, nhất là Mỹ.
TheoLe Figaro, trong thông cáo, đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội nhấn mạnh: « Khôngnước nào nên tạo cơ hội cho Putin quảng bá cuộc chiến tranh của ông ta xâm lăngUkraina».Washington cảnh giác về ý đồ của Putin bình thường hóahành vi bạo tàn của ông ta trong chiến tranh Ukraina. Theo nhận định của sứquán Mỹ, để tổng thống Nga tự do đi lạitrong khi ông ta đang bị Tòa ánHình sự Quốc tế truy nã, là cho phép bình thường hóa những hành vi của Nga viphạm luật pháp quốc tế trắng trợn.
Vàquả đúng như lo ngại của Mỹ, khi đến Hà Nội, Putin đã có những phát biểu đánhgiá cao và bày tỏ lòng biết ơn về việc Việt Nam có lập trường «cân bằngvềcuộc khủng hoảng Ukraina».Trên thực tế, Hà Nội luôn giữ thái độ kínđáo về hồ sơ chiến tranh Ukraina. Gần đây nhất, Việt Nam đã không tham giavàoHội nghị vì hòa bình tại Ukrainađược tổ chức tại ThụySĩvào cuối tuần trước, với sự tham gia của đại diện đến từ hơn 90 nước vàtổ chức quốc tế.
Vềnhững tính toán của Nga, Le Figaro ngày 20/06 nhận định thông qua chuyến côngdu Việt Nam, tổng thống Nga«thách thức thế bao vâycủaphương Tây ». Điều này càng rõ nét bởi vì Việt Nam, dù là một nước nhỏ,nhưng là đối tác quan hệ chiến lược toàn diện của nhiều nước có trọng lượngtrên trường quốc tế: Trung Quốc, Nga, Ấn Độ, Hàn Quốc, Hoa Kỳ, Nhật Bảnvà Úc. Myong Hyun, nhà nghiên cứu của Viện Chiến Lược An Ninh Quốc Gia, tạiSeoul, được Le Figaro trích dẫn, nhận định:«Chuyến thămnày nhằm cho thấy ông ta (Putin) không bị cô lập trên trường quốc tế».
Vềphía Việt Nam, do lệ thuộc vào nguồn cung vũ khí và dầu lửa - khí đốt của Ngavà cũng muốn tăng cường hợp tác trong nhiều lĩnh vực, nên ngoài việc thắt chặtquan hệ với Matxcơva, việc mời tổng thống Putin đến thăm cũng là dịp để Hà Nộikhẳng định thế tự chủ chiến lược, cân bằng, mềm dẻo thắt chặt quan hệ với nhiềunước lớn. Trong đó, có những nước là đối thủ của nhau hoặc là thành viên củacác khối đối chọi nhau trên trường quốc tế.
HàNội cũng nhân dịp này trắc nghiệm phản ứng của phương Tây với đường lối ngoạigiao của Việt Nam. Hãng tin Pháp AFP hôm 20/06 trích dẫn nhận định của bà LêThu Hường, phó giám đốc chương trình châu Á của tổ chức phi chính phủ CrisisGroup: Đây là«bài trắc nghiệm để xem chính sách ngoại giaođa phương hóa của Hà Nội có thể đi xa đến đâu, và liệu có được các cường quốckhác chấp nhận hay không».
Bầucử Hạ Viện Pháp và mối lo của châu Âu
Chỉcòn 1 tuần nữa là cử tri Pháp bước vào vòng 1 bầu cử lập pháp. Cuộc chạy đua giữacác đảng phái chính vẫn đang diễn ra quyết liệt. Các nước Liên Âu, nhất hailáng giềng Đức - Ý ngay sát cạnh Pháp, cũng đang theo dõi bầu không khí chínhtrị được xem là«chưa từng có»tại Pháp, với sự trỗidậy mạnh mẽ của đảng cực hữu Tập Hợp Dân Tộc (RN). Theo các thăm dò ý kiến gầnđây nhất, đảng RN sẽ về đầu trong kỳ bầu cử Hạ Viện, trước liên đảng cánh tả vàđảng Renaissance của tổng thống Macron.
Theothông tín viênAnne Le Nirtại Roma, nhật báo bảo thủ IlGiornale của Ý, vốn rấtbài Macron, nhấn mạnh là thủ tướng Ý Giorgia Meloni và bà Marine Le Pen của đảngRN của Pháp, dù đều là thuộc phe cực hữu, nhưng lại không có chung quan điểm vềnhiều vấn đề, chẳng hạn về hồ sơ chiến tranh Ukraina. Còn các báo cánh tả củaÝ, trong đó có La Republica, lo ngại về nguy cơ không đảng phái nào ở Pháp cóthể kiềm chế được đà tiến của đảng cực hữu Tập Hợp Dân Tộc, vốn có tư tưởng bàiLiên Âu, gây tác động đến phần còn lại của Liên Hiệp.
Nhìnsang Đức, quyết định giải tán Hạ Viện và tổ chức bầu cử lập pháp trước thời hạncủa tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng gây ngạc nhiên, thắc mắc và sự khó hiểuở Đức. Quốc gia đối tác chính của Paris ở Liên Âu lo ngại về quan hệ hợp táctrong thời gian tới của Pháp và Đức, cũng như về tương lai của Liên Âu.
Từ Berlin,thông tín viên Pascal Thibaut gửi về bài tường trình:
«Đánhbom tự sát», «Thích châm lửa phóng hỏa», «Ông ta bị ongchích hay sao ?» … Báo chí Đức đã dùng những từ ngữ không hề dịu nhẹ đểbình luận về quyết định giải tán Hạ Viện của tổng thống Pháp Emmanuel Macron.Giống như hồi năm 2017 và 2022, nỗi lo sợ về thắng lợi của đảng cực hữu Pháp, TậpHợp Dân Tộc, đã khuấy động công luận Đức. Ngay cả những người bên ngoài giớitruyền thông và chính trị cũng lo ngại và tìm cách thấu hiểu vấn đề.
Berlinsợ rằng quan hệ song phương vốn đã suy yếu ở châu Âu do thất bại của EmmanuelMacron và Olaf Scholz trong kỳ bầu cử Nghị Viện Châu Âu vừa qua sẽ bị tổn hạithêm nếu đảng cực hữu Tập Hợp Dân Tộc hoặc liên đảng cánh tả Mặt Trận Bình DânMới thắng cử. Cách nay 1 tuần, bộ Ngoại Giao Đức đã tổ chức một cuộc gặp vớicác nhà nghiên cứu để bàn về hậu quả của cuộc bầu cử Hạ Viện ở Pháp.
Ngoàiquan hệ song phương, mối lo ngại cho Liên Âu cũng gia tăng. Những sáng kiến nàosẽ vẫn có thể thực hiện được cùng với Paris? Chính sách kinh tế của chính phủPháp trong tương lai cũng được đặt ra với khả năng bị chặn ở Bruxelles, cũngnhư những căng thẳng có thể xảy ra trên các thị trường tài chính và đối với tàichính công.
Nắngnóng : Chuyến hành hươngđến Thánh địa linh thiêng Mecca thành mồ chôn hơn1000 người
Tuầnqua, ngoài các vấn đề thời sự, thời tiết nắng nóng như thiêu đốt tại nhiều khuvực trên thế giới cũng là chủ đề đáng quan tâm. Không chỉ ở người dân châu Á,trong đó có Ấn Độ, Việt Nam … phải hứng chịu nhiệt độ được ví như «trongchảo lửa», mà tại châu Mỹ, hiện tượng thời tiết «vòm nhiệt»cũng hoành hành ở Canada và Hoa Kỳ.
TạiMỹ, không chỉ lo ngại về nhiệt độ cao bất thường ảnh hưởng đến hàng trăm triệungười, chính quyền Mỹ còn lo ngại về việc các đợt nắng nóng ngày càng kéo dàihơn. Từ Miami, thông tín viên David Thomson hôm 18/06 gửi về bài tườngtrình:
«150triệu người Mỹ sẽ phải hứng chịu đợt nhiệt độ cao khắc nghiệt này, và 50% đã đượcbáo động nắng nóng. Vòm nhiệt bao trùm lên hàng chục thành phố lớn ở Bờ Đông vàvùng Midwest của nước Mỹ : Detroit, Cleveland, Boston, Chicago, Philadelphia vàNew York. Các đô thị lớn này vốn dĩ không quen với những đợt nắng nóng đến sớmnhư vậy, thậm chí trước cả khi bắt đầu vào hè. Nhiệt độ có thể sẽ phá vỡ mọi kỷlục và vượt quá 38 độ.
Tìnhtrạng này kéo dài vài ngày, cho đến thứ Bảy (22/06) và chính thời gian kéo dàinhư vậy là điều khiến chính quyền Mỹ lo ngại. Người dân được khuyến cáo khôngnên tham gia bất cứ hoạt động nào ở ngoài trời. Tại nhiều bang, nhà chức tráchcho đóng cửa các trường học công vào buổi chiều.
Hồinăm ngoái, nước Mỹ đã phải hứng chịu nhiều đợt nắng nóng kiểu như vậy nhất,tính từ năm 1936 trở lại đây. Và theo một nghiên cứu mới được công bố trên tạpchí Science, biến đổi khí hậu là nguyên nhân trực tiếp dẫn tới những đỉnh nhiệtđộ cao như vậy và khiến chúng xảy ra ngày càng nhiều hơn, kéo dài hơn và gây chếtchóc nhiều hơn».
Nóivề cái chết do điều kiện thời tiết nắng nóng khắc nghiệt gây ra, đau buồn nhấttrong tuần qua phải kể đến vụ có đến hơn 1.100 người chết chỉ trong đợt hànhhương 5 ngày (14-19/06) đến Thánh địa Mecca, miền tây Ả Rập Xê Út, dưới nhiệt độlên tới 50-52 độ C. Hơn 650 nạn nhân thiệt mạng là người dân Ai Cập. Còn lại lànhững tín đồ Hồi giáo đến từ khoảng một chục nước, như Pakistan, Indonesia,Malaysia, Ấn Độ, Iran, Jordanie, Tunisia, Sudan …
Vềtình hình cháy rừng tại Thổ Nhĩ Kỳ, chỉ trong đêm thứ Năm rạng sáng thứ Sáu, ngọnlửa lan ra nhiều làng ở miền đông nam đã làm ít nhất 5 người thiệt mạng, 40 ngườibị thương, trong đó có 10 người bị thương nặng.
Liênquan đến Pháp, báo cáo «Rings of fire» (Vòng lửa) do tổ chức phichính phủ Climate Central, các học giả đại học Portsmoth của Anh và 11 vận độngviên Olympic đồng soạn thảo, báo động nắng nóng gay gắt vào tháng 07-08/2024,giai đoạn diễn ra Thế Vận Hội và Thế Vận Hội cho người khuyết tật, có thể khiếnmột số vận động viên kiệt sức, thậm chí khiến họ tử vong.
Nỗilo này không phải vô cớ. Trong những năm gần đây, Paris đã hứng chịu nhiều đợtnắng nóng. AFP nhắc lại là vào năm 2023, theo số liệu của Cơ quan Y tế công, tổngcộng hơn 5.000 người tại Pháp đã tử vong vì nắng nóng. Và theo một nghiên cứuđăng trên tạp chí Lancet Planet Health hồi tháng 05, Paris là thành phố có tỉ lệtử vong do nắng nóng cao nhất trong số 854 thành phố của châu Âu, do mật độ dâncư cao và ít không gian xanh.
---------------------------
Cácnội dung liên quan
PUTIN- CÔNG DU - VIỆT NAM
Washingtontrách cứ Hà Nội về chuyến thăm Việt Nam của tổng thống Nga Putin
VIỆTNAM - NGA
Tổngthống Nga Putin công du Việt Nam cấp Nhà nước
VIỆTNAM - NGA
ThămViệt Nam, tổng thống Nga đánh giá cao lập trường « cân bằng » của Hà Nội tronghồ sơ Ukraina
