ViệtNam và Nga “rửa tiền” mua vũ khí qua thỏa thuận dầu khí với VietSovPetro ?
Thu Hằng - RFI
Đăngngày:21/06/2024 - 16:04
Tronghai ngày, tổng thống Nga Vladimir Putin công du việt dã hai nước châu Á bằng hữuBắc Triều Tiên và Việt Nam. Trong số ra ngày 21/06/2024, cả ba nhật báo LesEchos, Le Figaro, Le Monde đều nhấn mạnh đến điểm : Qua chuyến công du, ôngPutin muốn chứng tỏ «không hoàn toàn bị cô lập trên trường quốc tế».
Tổngthống Vladimir Putin (T) và chủ tịch nước Tô Lâm dự cuộc giao lưu với Hội hữunghị Việt - Nga và những cựu sinh viên Việt Nam tại Nga, Nhà Hát Lớn Hà Nội,ngày 20/06/2024. via REUTERS - MANAN VATSYAYANA
TạiHà Nội, tổng thống Nga gặp tất cả các nhà lãnh đạo chủ chốt của Việt Nam, bày tỏmong muốn tăng cường trao đổi thương mại với«đối tác chiến lượctoàn diện»- đang xây dựng một«nền ngoại giao câytre»từ nhiều năm nay, có nghĩa là,«đủ mềm dẻo đểký những thỏa thuận với cả Matxcơva, Bắc Kinh hay Washington». Theonhật báo kinh tế Pháp Les Echos,«Putin trắc nghiệm «ngoạigiao cây tre» của chính quyền Việt Nam».Còn Le Figaro chorằng«Ở Việt Nam, Putin thách thức vòng vây của phương Tây ».
Trongdiễn đàn đăng trên báo Nhân Dân, cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Việt Nam,tổng thống Nga ca ngợi những nỗ lực của Hà Nội«để bảo vệ một trậttự thế giới công minh dựa trên những nguyên tắc về công bằng cho tất cả các nướcvà cho khối phi liên kết trong công việc nội bộ của họ». Ông Putincũng cảm ơn Việt Nam đã thể hiện trung lập về chiến tranh Ukraina. Les Echos nhắclại là Hà Nội chưa bao giờ cắt đứt mối quan hệ với đối tác truyền thống đã giúpđỡ, ủng hộ Việt Nam trong các cuộc chiến chống Pháp, chống Mỹ và trong thờigian chống Khmer Đỏ ở Cam Bốt.
Tuynhiên, khối lượng vũ khí Nga giao cho Việt Nam đã giảm hẳn từ khi Matxcơva gâychiến ở Ukraina và bị phương Tây cấm vận. Giáo sư Carl Thayer, chuyên gia về ViệtNam, Đại học New South Wales ở Úc, được Les Echos trích dẫn, cho rằng«ViệtNam và Nga đã nghiên cứu nhiều cách để tránh các lệnh trừng phạt của phương Tâybằng cách rửa tiền thông qua VietSovPetro, liên doanh đầy lợi nhuận của hai nướctrong lĩnh vực dầu khí. Cả hai nước đều có lợi ích chung là nối lại việc muabán vũ khí nhưng Việt Nam đã bị tê liệt vì đe dọa trừng phạt của Hoa Kỳ».
Washingtonđã cảnh cáo Hà Nội về việc đón tiếp nguyên thủ Nga vì coi đó là cơ hội để«ôngPutin ca ngợi cuộc xâm lược(Ukraina)và cho phép ông ta bìnhthường hóa những tội ác gây ra». Tuy nhiên, Hoa Kỳ cũng không thể épViệt Nam chọn họ hay đồng minh truyền thống. Còn Hà Nội cũng phải cân nhắc giữalợi ích kinh tế và chiến lược. Trao đổi thương mại với Nga chỉ còn 3,6 tỉ đô lanăm 2023 trong khi với Mỹ là 110 tỉ đô la và với Trung Quốc là 170 tỉ đô la.Giáo sư Carl Thayer cho rằng«dù sao, Việt Nam không muốn nhìn thấyNga suy yếu hay bị gạt sang bên lề trên trường quốc tế. Nga là một đối trọng cólợi cho những áp lực từ phía Trung Quốc và Hoa Kỳ».
Nga- Bắc Triều Tiên trong«trục ma quỷ»?
Trướckhi đến Việt Nam, tổng thống Nga thăm Bắc Triều Tiên cấp Nhà nước, tăng cường«liênminh từ giờ mang rõ tính quân sự», theo nhận định của Le Monde.
Saunhững ca ngợi hết lời về quan hệ song phương, dù ông Putin không đặt chân đến BắcTriều Tiên từ gần 1/4 thế kỷ qua, nguyên thủ Nga ký với lãnh đạo Bắc Triều Tiênmột thỏa thuận đối tác chiến lược toàn diện - nội dung được giữ bí mật nhưng cótầm quan trọng hơn những thỏa thuận được ký năm 1961, 2000 và 2001 - đặc biệtlà có điều khoản về«tương trợ trong trường hợp bị tấncông». Nga ký một thỏa thuận tương tự năm 2019 với Mông Cổ nhưng chỉdừng ở bước«tham vấn»trong trường hợp một tronghai nước bị tấn công.
LeMonde nhận định«thỏa thuận được hình thành trong cấp bách trênchiến trường Ukraina»do Nga đang cần Bắc Triều Tiên hơn bao giờhết để có được vũ khí, đạn dược tiếp tục cuộc chiến ở Ukraina. Từ giờ, thỏa thuận«đượckéo dài và theo tinh thần đối đầu giữa các khối, đang biến phương Tây thành kẻthù chung». Tổng thống Putin«không loại trừ khả năngphát triển hợp tác kỹ thuật quốc phòng với CHND Triều Tiên». Đây làđiều mà theo Le Monde, Matxcơva vẫn tránh nhắc công khai vì đi ngược với nhữngbiện pháp trừng phạt của Liên Hiệp Quốc và cũng là lời thú nhận yếu kém.
HoaKỳ và các đồng minh trong vùng quan ngại về những hệ quả từ việc Nga và Bắc TriềuTiên xích lại gần nhau, không chỉ trên chiến trường Ukraina mà còn đối với thếcân bằng ở Đông Á. Khái niệm«trục ma quỷ», có từ thờitổng thống MỹGeorge W. Bush, đã xuất hiện trở lại trong các trung tâm tưvấn ởWashington, ngay khi Iran, thậm chí là Trung Quốc, bị đưa thêm vàotrục này. Tuy nhiên, nhìn từ Matxcơva và Bình Nhưỡng,«một cấutrúc an ninh Á-Âu»mới đang được hình thành để thúc đẩy hìnhthành«một thế giới đa cực mới», chứ không phải là mộtliên minh tình thế giữa hai nước bị phương Tây«ruồng bỏ».
Ngoàinhận được tiền bán vũ khí cho Nga, Bình Nhưỡng sẽ được giao dầu lửa, lương thực.Hai nước sẽ xây một cây cầu trên sông Tumen nối biên giới và hợp tác trong lĩnhvực y tế. Các doanh nghiệp Nga quan tâm tới nguồn nhân lực dồi dào và rẻ từ BắcTriều Tiên để bổ sung cho thiếu hụt trên thị trường lao động, vì bị được huy độngra chiến trường.
Tuynhiên, Le Monde cũng nêu một số hạn chế về mối quan hệ nồng ấm hơn giữa Nga vàBắc Triều Tiên. Thứ nhất, tại diễn đàn Kinh Tế Saint-Peterburg ngày 06/06, tổngthống Nga đã«đánh giá cao»việc« Seoulkhông giao vũ khí đến vùng xung đột»dù Hàn quốc bán hàng loạtvũ khí cho các nước phương Tây để được giao cho Kiev. Nga cũng muốn nối lại đườngbay với Hàn Quốc. Tiếp theo, nếu như Trung Quốc thở phào trút được phần nàogánh nặng hỗ trợ kinh tế Bắc Triều Tiên, thì Bắc Kinh cũng quan ngại rằng sựnăng nổ của Nga sẽ chỉ khuyến khích thêm những hành động leo thang gây bất ổn củaBình Nhưỡng. Thêm vào đó, Bắc Kinh cũng nhiều lần bày tỏ quan ngại về việc Ngacoi nhẹ vì luôn mang hạt nhân ra dọa.
LiênHiệp Châu Âu trừng phạt khí hỏa lỏng của Nga
Đúnglúc tổng thống Nga công du hai nước đối tác châu Á, tối 20/06,«Khối27 nước trừng phạt ngành công nghiệp khí hỏa lỏng Nga», theo nhật báoLes Echos. Đây là loạt trừng phạt thứ 14 kể từ khi Matxcơva xâm lược Ukrainatháng 02/2022 và là lần đầu tiên nhắm vào ngành công nghiệp khí đốt Nga thôngqua việc cấm trung chuyển khí hỏa lỏng (GNL) Nga trên lãnh thổ Liên Âu.
Cụthể, khí hỏa lỏng Nga vẫn được nhập vào châu Âu nhưng từ giờ Nga không được sửdụng các cảng của châu Âu (Zeebruges ở Bỉ, Montoir-de-Bretagne ở Pháp) để chuyểnGNL sang các nước khác như Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Quốc, Đài Loan. Nga sẽ phải sử dụngtuyến đường Bắc Cực nhưng lại bị hạn chế về đội tàu phá băng. Bruxelles dự kiếngiảm được 1/4 thu nhập từ nguồn này của Nga. Biện pháp trừng phạt mới dự kiếnđược ngoại trưởng các nước Liên Âu thông qua ngày 24/06.
Hảiquan Pháp«giăng bẫy»tài sản của các nhà tài phiệtNga
Ngaytừ những ngày đầu Nga xâm lược Ukraina, hải quan Pháp cũng khẩn trương điều trađể tài sản của các nhà tài phiệt Nga không«bốc hơi»nhằmlách trừng phạt. Vấn đề được báo Le Figaro nêu trong phóng sự:«Bercy(bộTài Chính Pháp)và Hải quan bẫy tài sản của tài phiệt Nga như thếnào?»
Điều459 của luật hải quan Pháp quy định việc lách các lệnh trừng phạt cũng bị xử lýnhư hành vi buôn bán vũ khí và ma túy. Theo tổng kết mới nhất, 7 máy bay trựcthăng và 9 du thuyến sang trọng đã bị phong tỏa hoặc bị tịch thu trong năm2023. Đây cũng là năm Liên Hiệp Châu Âu ban hành 3 loạt trừng phạt nhắm vàoNga. Để lập được danh sách và xác định những tài sản«bị nhắm đến»,một đội phản ứng nhanh gồm nhiều cơ quan trực thuộc kho bạc, hải quan… có nhiệmvụ tìm nguồn gốc của những tòa nhà, biệt thự, đất đai liên quan đến những cánhân bị trừng phạt thông qua«mạng lưới cảnh báo chống rửa tiền gồmcác ngân hàng, các nhà môi giới bất động sản, công ty bảo hiểm…».
Phápđang phong tỏa khoảng 1 tỉ euro tiền trong ngân hàng và khoảng 750 triệu euro bấtđộng sản khác. Vụ án được phá vỡ gần đây nhất là một công ty ởSeine-Saint-Denis đã ngụy trang giấy tờ để chuyển các loại linh kiện điện tử,phụ tùng ô tô, xe tải… sang Nga.
10ngày trước bầu cử Hạ Viện Pháp: Các chính đảng đôn đáo vận động
Cànggần đến ngày bầu cử vòng 1, chủ đề bầu cử Hạ Viện Pháp tiếp tục được đề cập sôinổi trên các nhật báo Pháp. Le Monde nêu những giả thuyết về liên minh giữa cácđảng phái, cùng với bài viết về«Macron chủ yếu nhắm đến cánh tả».Dù các đồng minh tha thiết kêu gọi đừng phát biểu nhưng tổng thống Pháp vẫn quyếtđịnh chỉ trích chương trình của cánh tả, đặc biệt là liên minh Mặt Trận BìnhDân mới.«Đâu là những giải pháp nào để điều tiết khủng hoảng nhàở?»cũng là câu hỏi lớn được Le Monde nêu lên.
Chủđề này cũng được Les Echos phân tích trong bài viết«các tỉnh chịusức ép vì bị giảm thu nhập bất động sản»sau khi các khoản thuế,phí trước bạ bị giảm đến 23,4% trong 5 tháng đầu năm 2024 so với cùng kỳ năm2023. Nhìn rộng hơn, một bài phân tích được đăng trên nhật báo kinh tế cho rằng«Kỳbầu cử lập pháp là cuộc trưng cầu dân ý về nợ»trong bối cảnhPháp vừa bị Liên Hiệp Châu Âu«kỷ luật»về khối lượngnợ vượt quá giới hạn 3% GDP theo quy định của khối, thế nhưng rất nhiều đảng vẫnhứa«bạt mạng»tăng các loại phúc lợi xã hội.
Trangnhất và hồ sơ lớn của nhật báo Libération chỉ trích đảng cực hữu«TậpHợp Dân Tộc (RN): Lá phiếu chống thiên nhiên»vì vớichương trình chống điện gió, cổ vũ cho năng lượng hóa thạch, bảo vệ thuốc trừsâu… của cực hữu, nếu được áp dụng, sẽ là thảm họa cho môi trường.
Cònnhật báo La Croix băn khoăn với câu hỏi trên trang nhất:«Bầucử lập pháp: Thanh niên đâu hết rồi?». Chỉ 1/3 trong số họtham gia cuộc bầu cử châu Âu, tỉ lệ này có thể cao hơn trong kỳ bầu cử lập pháptrước thời hạn. Tuy nhiên, một thực tế được nhật báo Công giáo ghi nhậnlà«cả một thế hệ trẻ bị phân tán trước cực hữu», trongđó phải kể đến tâm lý«mất niềm tin»vào lá phiếu«vìcha mẹ chúng tôi đi bỏ phiếu cả đời mà chẳng có gì thay đổi».
LeFigaro quan tâm đến câu hỏi:«Ai sẽ được lợi nếu tỉ lệ thamgia bầu cử lập pháp tăng cao?». Theo thăm dò của IFOP-Fiducialcho Le Figaro, khoảng 64% cử tri dự định đi bầu cử ngày 30/06, tăng 16,5% so vớinăm 2022. Và«ba phe hy vọng hưởng lợi từ việc cử tri được huy độngđông đảo», gồm đảng Tập Hợp Dân Tộc (RN) chiếm ưu thế, với khoảng 34%số phiếu và tiếp tục là lực lượng chính trị lớn nhất, tiếp theo là cánh tả trỗidậy với khoảng 29% số phiếu và phe của tổng thống Macron kháng cự với 22% ý địnhbỏ phiếu. Theo Le Figaro, thủ tướng Gabriel Attal đang cố thể hiện bảnthân«để duy trì vị trí ở điện Matignon và tập trung vào lĩnh vựckinh tế».
--------------------------
Cácnội dung liên quan
PHÂNTÍCH
Tổngthống Vladimir Putin chờ đợi gì ở Việt Nam?
PUTIN- CÔNG DU - VIỆT NAM
Washingtontrách cứ Hà Nội về chuyến thăm Việt Nam của tổng thống Nga Putin
VIỆTNAM - NGA
ThămViệt Nam, tổng thống Nga đánh giá cao lập trường « cân bằng » của Hà Nội tronghồ sơ Ukraina
